Arc Map, Geoprocessing Tool, Intersect Tool.

• Intersect Tool.

Arc Map, Geoprocessing Tool, Symmetrical Difference Tool.

•  Symmetrical Difference Tool

Union Tool👉👉👉

Arc Map, Geoprocessing Tools, Buffer Tool

•  Buffer Tool

Symmetrical Difference Tool👉👉👉

Arc GIS, Geoprocessing Tools, Clip Tool

  Geoprocessing Tools

Arc GIS  හි Geoprocessing Tools  වශයෙන්,

1. Clip 
2. Buffer
3. Intersect
4. Union
5. Merge
6. Dissolve
7. Symmetrical Difference පෙන්වා දිය හැකිය.

මෙම Tools භාවිත කරන අකාරය,

• Clip Tool

(Buffer Tool👉👉)   

අවකාශීය දත්ත පරිගණක ගත කරන ආකාරය (Capturing spatial Data)

 අවකාශීය දත්ත පරිගණක ගත කරන ආකාරය (Capturing spatial Data)

සිතියමක් තුළ අඩංගු රුපමිතීන් ඒ ආශ්‍රිත අනෙකුත් තොරතුරු පරිගණක ගත කිරීම මෙයින් අදහස් කෙරේ. මෙය සිතියම් අංකනය(Digitizing) කිරීම ලෙස හැඳින්වේ. මෙම රූප මිතීන් ලක්ෂයක්, රේඛාවක් හෝ බහුඅස්‍රයක් විය හැකිය. භූමියේ අඩංගු සෑම රූප මිතියකම X හා Y ඛණ්ඩාංක ගත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය අංකනය(Digitizing) කිරීම යනුවෙන් අදහස් කෙරේ. අවකාශීය දත්ත අංකනය කළ හැකි ප්‍රධාන ක්‍රම කිහිපයක් පවතී.

1. වෙනත් ආයතන හා පුද්ගලයන් විසින් අංකනය කොට ඇති දත්ත ලබා ගැනීම.

වෙනත් ආයතන මගින් රැස්කර ඇති දත්ත නැතහොත් ද්විතීයික මූලාශ්‍ර මගින් ලබා ගන්නා දත්ත තමාගේ තොරතුරු පද්ධතිය තුළට ඇතුළත් කර ගැනීම මෙයින් අදහස් කෙරේ. මෙම ක්‍රමය මගින් කාලය ශ්‍රමය හා සම්පත් නාස්තිය අවම කර ගැනීමට හැකිවනවා මෙන්ම එකම දෙය නැවත නැවත විවිධ ආයතන මගින් සිදුකිරීම වළකා ගැනීමට හැකි වේ. නිදසුන් වශයෙන් ශ්‍රී ලංකා මිනුම් දෙපාර්තමේන්තුව විසින් 1: 50,000 (Topographic sheets) භූ ලක්ෂණ සිතියම් වැඩි ප්‍රතිශතයක් මේ වන විට අංකනය කොට තිබේ. එමෙන්ම නාගරික සංවර්ධන අධිකාරිය සතුව කොළඹ නගරය ආශ්‍රිතව අංකනය කරන ලද විශාල දත්ත ප්‍රමාණයක් පවතී. ශ්‍රී ලංකාවට අදාළ GIS දත්ත සඳහා ප්‍රධානතම දත්ත මූලය වශයෙන් සැලකීමට හැකි ආයතනය වන්නේ ශ්‍රී ලංකා මිනින්දෝරු දෙපාර්තමේන්තුවයි.

2. X හාY ඛණ්ඩාංක ස්වයංක්‍රීය පරිවර්ථනයකට ලක් කිරීම.

ද්විතීක දත්ත මූලාශ්‍ර මගින් ලබාගත හැකි සහ X හාY ඛණ්ඩාංක ලෙස දත්ත පද්ධතියක් සිතියම් තලයක් බවට පත්කර ගැනීම මෙයින් අදහස් කෙරේ. ශ්‍රී ලංකාවෙහි ජනාවාස වල පිහිටීම දක්වන ඛණ්ඩාංක වටිනාකම් සහිත අන්තර්ජාල වෙබ් පිටු රාශියක් පවතී. ඒ අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ ජනාවාස වල පිහිටීම දක්වන සිතියමක් සකස් කිරීමට කිසියම් අයෙකුට අවශ්‍ය නම් යම් යම් ආයතන හා පුද්ගලයන් විසින් අන්තර්ජාලයට ඇතුළත් කොට ඇති ජනාවාස වලට අදාළ ඛණ්ඩාංක වටිනාකම් ලබා ගෙන ඒවා සිතියම් තලයක් බවට පත්කර ගැනීමට පුළුවන.

3. සුපරික්සීම (Scanning) හා ස්වයංක්‍රීය දත්ත ග්‍රහණය. (Automatic Conversion)

වර්තමානයෙහි ජනප්‍රියත්වයට පත්ව ඇති මෙම ක්‍රමය වඩා මිල අධික වුවද පහසු ක්‍රමයක් වේ. සුපරික්සීමට ලක් කරන ලද සිතියමක් තුළ අඩංගු රූපමිතීන් ස්වයංක්‍රීයව  අංකනය කිරීම සඳහා පරිගණක මෘදුකාංග රාශියක් නිර්මාණය කොට ඇත. (R2V- Raster to vector Conversion) සුපරික්සීමට ලක් කරන ලද සිතියමක් පවතින්නේ සිවුරැස් දත්ත ආකෘතියක්(Raster) වශයෙනි. පරිගණක මෘදුකාංග ආධාරයෙන් සිවුරැස් දත්ත ස්වයංක්‍රීය ඛණ්ඩාංක(vector) දත්ත බවට පරිවර්තනය කළ හැකිය. එහිදී රේඛාවල පළල වර්ණය වැනි අංග රිසිසේ පාලනය කිරීමට පරිශීලකයාට හැකියාව පවතී.

4. සුපරික්සීම සහ හස්තික (Manual) දත්ත ග්‍රහණය.

පරිගණක මෘදුකාංගයක් වෙනුවට අනුරූපයෙහි (image) පවත්නා දත්ත හස්තිකව අංකනය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය මෙහිදී සිදුවේ. මෙම අනුරූපය පරිගණක තිරය මත ප්‍රදර්ශනය (Display) කොට මූසිකය (Mouse) ආධාර කොටගෙන රූපමිතීනි අංකනය කෙරේ. පරිගණක තිරය දෙස බලාගෙන අංකනය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය නිසා එය තිර අංකනය (Screen Digitizing) වශයෙන් හඳුන්වනු ලැබේ. සාපේක්ෂව ලාභදායක පහසු ක්‍රමයක් වීම මේ සඳහා වෙනම මෘදුකාංග ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය නොවීම හා බොහොමයක් භූගෝලීය තොරතුරු පද්ධති ආශ්‍රිත මෘදුකාංගයන්හි මේ සඳහා අවශ්‍ය පහසුකම සපයා තිබීම වැනි කරුණු නිසා ශ්‍රී ලංකාවේ දැනට ඉතාමත් ජනප්‍රියම ක්‍රමය වශයෙන් මෙම ක්‍රමය හැදින්වේ.

5. අංකන ඵලකයක් (Digitizing Table) ආධාරයෙන් සිදුකරනු ලබන හස්තික (Manual) දත්ත ග්‍රහණය.

අංකන ඵලකයක් මත අලවන ලද සිතියමෙහි පවත්නා තොරතුරු අංකනය කිරීම මේ ක්‍රමය යටතේ සිදු කෙරේ. සාපේක්ෂව වැඩි කාලයක් හා ශ්‍රමයක් මෙන්ම වැඩි පිරිවැයක් සහිත ක්‍රමයකි. අංකන ඵලකයක් ආශ්‍රයෙන් දත්ත ග්‍රහණය කිරීම සිදුකරන නිසා අංකන ඵලකය සඳහා දැරීමට සිදුවන මූලික පිරිවැය මෙම ක්‍රමයෙහි ඇති අවාසි සහගත තත්ත්වයකි. මෙම ක්‍රමය අනුගමනය කිරීමේදී සිතියම විශාල කිරීම හෝ කුඩා කිරීමට අපහසුය. මේ නිසා රූප මිතීන් ඝනත්වයෙන් වැඩිවන විට ඒවා පියවි ඇසින් බලා අංකනය කිරීම දුෂ්කර වේ. නිදසුන් ලෙස දළ බෑවුමක් සහිත අවස්ථාවක සමෝච්ච රේඛා එකිනෙකට ආසන්නව නිර්මාණය කෙරෙන බැවින් අංකනය කිරීම දුෂ්කර වේ.

6. GPS ආධාරයෙන් ලබාගන්නා වූ දත්ත භූගෝලීය තොරතුරු පද්ධති තුළට අන්තර්ග්‍රහණය කිරීම.

අභ්‍යවකාශයෙහි රඳවා ඇති චන්ද්‍රිකා විසි හතර් ආධාරයෙන් ලෝකයේ ඕනෑම ස්ථානයක පිහිටීම ඉතාමත් නිවැරදිව ලබා ගැනීමට හැකි වී තිබේ. GPS ආධාරයෙන් ලබාගන්නා වූ දත්ත ඛණ්ඩාංක වශයෙන් පවතින අතර සරලව එය Excel ගොනුවක හැඩය ගනී. මෙම ඛණ්ඩාංක දත්ත සෘජුවම අන්තර්ග්‍රහණය කිරීමට මෙන්ම එමදත්ත විශ්ලේෂණය කිරීමට වර්තමානයේ භාවිතයේ පවත්නා භූගෝලීය තොරතුරු  පද්ධති මෘදුකාංග සමත් වේ. 

7. චන්ද්‍රිකා මගින් ලබා ගන්නා වූ දත්ත (Satellite Data) පරිගණක ගත කිරීම.

චන්ද්‍රිකා මගින් ලබා ගන්නා වූ දත්ත සිවුරැස් දත්ත වශයෙන් පවතී. GPS මගින් ලබා ගන්නා වූ දත්ත මෙන්ම චන්ද්‍රිකා මගින් ලබා ගන්නා වූ දත්ත ද භූ ගෝලීය තොරතුරු පද්ධති තුළට අන්තර් ග්‍රහණය කිරීම වර්තමානයේ දී පහසු කාර්යයක් බවට පත්ව තිබේ. වර්තමානයේ දක්නට ලැබෙන බොහොමයක් භූගෝලීය තොරතුරු පද්ධති භාවිතයන් ආශ්‍රිතව පවත්නා වූ පොදු ලක්ෂණයක් වන්නේ චන්ද්‍රිකා දත්ත භාවිතයයි.

References

දෙපාර්තමේන්තුව, අ. ප. (2014). ප්‍රායෝගික භූගෝල විද්‍යාව 1 කොටස  .

Arc map හි Attribute table එකට Data add කර ගන්නා ආකාරය.

 Arc map හි Attribute table එකට Data add කර ගන්නා ආකාරය.

Arc map මගින් තේමා සිතියම් නිර්මාණය කර ගන්නා ආකාරය.

 

තේමා සිතියම් නිර්මාණය කර ගන්නා ආකාරය.